Öngörülen mi gerçekleşen mi?

Milyonlarca emekçinin kararını merakla beklediği Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun toplanmasına sayılı günler kaldı.

Yaşanan ekonomik krizden ötürü bu yıl hayli zor pazarlıkların yaşanması kuvvetle muhtemel. Yine bu yıl ilk kez asgari ücretli bir işçinin komisyona Türk-İş temsilcisi olarak katılması bekleniyor. Her gün artan hayat pahallığı karşısında mevcut bin 600 lira olan ücretle bir ay boyunca nasıl geçinmeye çalıştığını komisyon üyelerine birinci ağızdan anlatacak. Türk-İş’in bu karar isabetli. Kuşkusuz asgari ücretli işçi günlük hayatta neler yaşadığını çok iyi ifade edecektir komisyon üyelerine.

Aslında açlık sınırının bin 919 liraya ulaştığı ortamda bin 600 lira ile geçinebilmek için sihirbaz olmak gerekiyor. Altı milyonu aşkın emekçi de aylarca sihirbazlığını ortaya koyuyor. Dediğim gibi bu yıl komisyon çok çetin pazarlıklara gebe.

Komisyona işçi tarafını temsilen katılan Türk-İş, mevcut ücretin öncelikle 2 bin liraya yükseltilmesini ve görüşmelerin bunun üzerinden yürütülmesini günler öncesinden açıkladı. Ne var ki, siyasi iktidar tarafından buna olumlu yanıt verilmedi. Komisyonda da Türk-İş ‘in bu talebinin karşılık bulmayacağını sanıyorum.

Peki asgari ücrete bu yıl ne kadar zam yapılır? Kamuoyunun da yanıtını merakla beklediği bu sorunun belirleyicisi kuşkusuz Hükümet olacak. Medyaya yansıyan haberlere göre, iktidar kanadı asgari ücrette 2019 yılı için öngörülen enflasyon oranında artış yapılmasından yana imiş. Daha önce açıklanan Yeni Ekonomi Programı’nda 2019 için öngörülen enflasyon oranı yüzde 15.9. Bu da asgari ücrete yüzde 255 lira zam yapılması anlamına geliyor.

Ancak ekimde yıllık enflasyon yüzde 25.24 olarak açıklandı. Eğer gerçekleşen enflasyonun dikkate alınması halinde 405 lira artışla yeni asgari ücret 2 bin 8 liraya yükseliyor. Enflasyon hesabında kasım ayı enflasyonu etkili olacak.

Hükümetin ve işverenin artışta gerçekleşen yerine öngörülen enflasyondan yana olmasına karşı, Türk-İş gerçekleşen enflasyonda ısrarcı. Konfederasyon yetkilileri, geçmişte hedeflenen enflasyon rakamlarının hiç birinin tutturulamayarak yüksek çıktığını, sonucunda asgari ücretli başta olmak üzere milyonlarca çalışan ve emeklinin hak kaybına uğradığını belirtiyor.

Eh, haksız da değiller. Yaz ortasında yaşanan ekonomik krizden ötürü çalışanların ücretleri ile emekli aylıklarında yüzde 40’a varan oranda erime oldu. Milyonlarca dar gelirli kitlenin satın alma gücü oldukça geriledi. Bu tablo karşısında tüm çalışan ve emeklilerin hak kayıplarının giderilmesi gerekmez mi?

Bu arada işverenler tarafından asgari ücretin 6’şar aylık dilimler halinde belirlenmesi zaman zaman gündeme taşınıyor. Önceki yıllarda emekçinin hak kaybına yol açan uygulamaya Türk-İş, şiddetle karşı çıkıyor. Çünkü işçi yılbaşından itibaren yeni ücreti almaya başlıyor, kazancı artıyor. Eğer, 6 aylık dilimler halinde saptanırsa ücrete yapılan artış iki parça halinde oluyor. Bundan da işçi hak kaybına uğruyor.

Komisyonda gündeme gelmesi beklenen bir diğer başlık, eylülde biten işverene işçi başına ödenen 100 liralık yardımın 2019’da da sürüp sürtmeyeceği. Aslında işverenlere Hükümet tarafından yapılan yardımın bir yıl boyunca sürmesi ve kalıcı hale getirilmesi şart.

Ödenen yüz lira işverene katkı sağlıyor, işçi çıkarmayı engelliyor. Zaten uygulamanın temel hedefi böyle idi. Nedense dokuz ay ödeniyor, kalan üç ay ödenmiyor. Dediğim gibi işverenlere bu para yıl boyunca ödenmeli.

Demem o ki, bu yıl asgari ücret pazarlığı çok zor geçecek. Bakalım ücrete öngörülen mi ya da gerçekleşen enflasyon oranında mı zam yapılacak. Milyonlarca emekçiyi şimdiden heyecan sardı, komisyondan gelecek habere kilitlendi.