Fındıkçının dramı…

Fındık üreticisi yıllardır beklediğini alamıyor, bir türlü soluklanamıyor.

Ya don ve küllenmeden ötürü rekolte düşük oluyor, ya umduğu taban fiyat verilmiyor, ya tekel firmalar serbest piyasada egemenlik sağlayarak TMO’nun açıkladığı fiyatın altında alım yapıyor. Doğa felaketinin dışındaki bildik senaryolar her yıl yaşanıyor. Gerçekleşen senaryo aslında fındıkçının dramını gözler önüne seriyor.

Fındık hasadına bir ayı aşkın süre var. Üretici bahçeye girmek için hazırlıklarını yürütürken, diğer yanda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın duyuracağı taban fiyatı merak ediyor. Geçtiğimiz hafta partisinin Meclis Grubunda konuşan Erdoğan, yakında fındık taban fiyatını açıklayacaklarını bildirdi. Gözler yeni sezonda TMO’nun kaç liradan piyasaya gireceğinde.

8 milyon kişinin geçim kaynağı fındık, Türkiye’nin dış satımında çok önemli ürün. Üretimde dünyada ilk üç sırada yer alan Türkiye, fındık dış satımı ile yılda 3 milyar doları kasasına koyuyor. Böylesine yüksek gelir kapısı ve Karadenizli üreticinin tek umudu olan fındığın hak ettiği değeri bulabilmesinin tek yolu piyasanın tekel firmaların değil, devletin yani TMO’nun egemenliğinden geçiyor.

Hala geçen sezondan ürününü satamayan çok sayıda üretici var. Nedeni de fiyatı yükselir diye beklemeleri, serbest piyasada fiyatın geçen yıl açıklanan 21.50-22 liradan düşük olması. Eğer TMO bu çileli insanlara sahip çıkacaksa ki, çıkmalı zaten depolarda bekleyen fındığı hemen alması gerekiyor. Ve yeni sezon başlayana değin alımlar sürmeli.

Bahçelere girmeye az süre kaldı. Ağustos’un başında hasat aşamalı olarak başlayacak. Bölgeden gelen haberler dondan ötürü bu sezon rekoltede yüzde 25 düşüş olacağı yönünde. Aslında her yıl rekolte tartışması yaşanır, değişik rakamlar ortaya atılır. En sağlıklı rekolte miktarı kuşkusuz Tarım ve Orman Bakanlığı’nın açıklaması belli olacak. Beklentiler 650-700 bin ton dolayında. Savlandığı gibi yüzde 25 düşüş varsa üretici yine zararda demektir. Bu yıl işçi ücreti, mazot, gübre ve diğer girdi maliyeti oldukça arttı.

Bu koşullar dikkate alındığında fındıkçı taban fiyatın 30-35 lira arasında saptanmasını umuyor AKP’li milletvekilleri de fiyatın en az 30 lira olarak belirlenmesi yönünde açıklama yapmış. Ancak Cumhurbaşkanı bu rakamı açıklar mı? Doğrusu kuşkulu. En çok 26-28 lira olacağına ilişkin söylentiler hayli yaygın.

Eğer bu rakam duyurulursa ne üretici ne de bölge esnafı hoşnut olur. Çünkü salgının da etkisi ile iğneden ipliğe her şeye aşırı zam geldi. Geçen yıl 1 liraya alınan ürün bu yıl 2 liradan aşağı satılmıyor. Ekmeği, aşı, bir yıllık geçimi fındığa bağlı olan 8 milyon insanın yüzünün gülebilmesi için taban fiyat bekledikleri gibi 30-35 lira arasında olmalı.

AKP’nin Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Düzce ve Sakarya milletvekillerine beklentiler doğrultusunda lobi yapmaları için önemli görev düşüyor.