Yine yeşerdi fındık dalları

“Yine yeşerdi fındık dalları, acep ne olacak üreticinin halleri?”

Hasadın başlamasına kısa süre kala, Karadenizli üreticinin dilinde yukarıdaki türkü eksik olmuyor. Nedeni ise TMO’nun taban fiyatı hala açıklamaması.

“Yine ürünümü zorunluluktan dolayı ucuz fiyata tüccara mı satacağım” diye sorarak kaygılanıyor. Eh, kaygılanmasında son derece haklı.

Öyle ya, Cumhurbaşkanı Erdoğan fındık fiyatının temmuz ayı içinde belirleneceğini, Karadenizli milletvekillerine söylemişti. Gerçi kıyı kesiminde hasadın başlamasına 15-20 gün gibi süre olmasına karşın, yine de erkenden açıklanacak taban fiyatın kendisini rahatlatacağını, kafalardaki soruları gidereceğini düşünüyor üretici.

En azından TMO’nun duyuracağı taban fiyat karşısında acele etmeyeceğini, serbest piyasada yükselebilecek rakamı beklemenin hesabını yapıyor. Tabii, erkenden satmak zorunda değilse.

Geleceğini, aşını, umudunu bağladığı fındığın yine ucuz fiyatla tüccara satmaya mecbur bırakılmasını aklına bile getirmek istemiyor Endişelerini yok etmek için gözünü, kulağını TMO’dan gelecek habere kilitlemiş durumda.

Taban fiyatta geç kalınması, doğal olarak piyasada belirsizliğe yol açıyor. Önceki yıllarda borcu olanlar ile gurbetçiler beklemeden fındığını tüccara ucuz fiyattan satmıştı. Eline geçen para maliyet ve işçilik ücretlerini bile karşılamamıştı. Satmak zorunda olduğundan ürünü elinden çıkarmış, zarar etmişti. Sonradan yükselen fiyatlar karşısında üzülüyordu.

Bu yıl fındık işçilerinin günlük yevmiyesi 85 lira olarak açıklandı. Ancak, bu fiyatla işçi bulmak, çalıştırmak mümkün değil. 85 liraya yabancı ya da Güneydoğu’dan gelen işçilerin çalışabileceği belirtiliyor. Onların da verimli olmadığı bilinen gerçek. Yabancı işçilerin barınak gereksiniminin üretici tarafından karşılanacağı da unutulmamalı.

Bahçeyi yakından tanıyan, bilen yıllardır fındık toplayan deneyimli yerli işçilerin bu yıl günlük 125 liradan düşük ücretle çalışmayacağı söyleniyor. Yol ve yemek parası eklendiğinden maliyetleri daha da artacak. Yani bir yanda ucuza çalışan ancak verim alınamayan, diğer yanda pahalı ama bahçeleri avucunun içi gibi tanıyan yerli işçiler.

Yine de bu yıl işçi ücretleri hayli pahalı ve maliyeti artırıyor.

Bu tabloya bahçeye yapılan bakım ücreti eklendiğinde üreticinin en az 20 lira taban fiyatı talep etmesine itiraz etmek haksızlık olur. Bakalım TMO bu beklentiye ne denli karşılık verecek? Açıklayacağı fiyatla sevindirecek mi yoksa yine mi hayal kırıklığı yaratacak? Önümüzdeki günlerde göreceğiz.

Fındık Karadenizli üreticinin geçim kaynağı, bir yıllık umudu, çocuğunun işi, aşı ve geleceği. Bu umut yitirilirse üretici kadar kuyumcu, mobilyacı, beyaz eşya satıcısı, manav, kasap, dolayısıyla ekonomiye artı değer, canlılık kazandıran esnaf da kaybeder.

TMO’nun piyasaya girmesi, alımlara başlaması üreticiye güven sağlıyor, tamamıyla tekel firmalara teslim olmasını engelliyor. Yani bir anlamda devlet güvencesine giriyor fındık üreticisi.

Eski gücünde olmasa bile FİSKOBİRLİK’in bu sezon da piyasada alım yapacağını açıklaması hiç kuşku yok ki, üretici adına sevindirici haber. TMO’nun yanı sıra FİSKOBİRLİK’in alım yapması fındığın hak ettiği değeri bulmasına katkı sağlayacaktır.

Böylelikle fındıkçının mağduriyeti, haksızlığa uğraması engellenir. Aslında FİSKOBİRLİK’in eski gücüne kavuşması üreticinin yararınadır.

Üreticinin beklediği rakam en az 20 lira. Bir kilo fındık maliyetinin 14-15 lirayı bulduğu ulaştığı dikkate alınırsa umulan fiyat hiç de yüksek sayılmamalı.