Emekliye Rağbet

Unutulan, köşelerine çekilen emekliye bugünlerde rağbet oldukça fazla.

Bankalar, 12 milyonu aşkın emeklinin maaşlarını şubelerinden ödenmesi amacıyla kıyasıya bir promosyon yarışına girdi. Kimi maaşını getirenlere ücretsiz ambulans hizmeti vaat ederken kimi de bankacılık işlemlerinden ücret alınmayacağı sözünü veriyor.

Yani, devletin ancak 6 ayda bir düşük miktarlı zamla hatırlayabildiği dar gelirli milyonlarca kitle maaşlarından ötürü bankaların ilgi odağı oldu.

Anımsanacağı üzere, bankalarla hükümet arasında üç yıl önce sürdürülen çetin görüşmeler sonucunda maaşlara karşılık belirli miktarda promosyon ödenmesi kararlaştırılmıştı. 2017 yılı başından itibaren emekliye bin liranın altındaki aylıklar için 300, 1000-2000 lira arsındaki aylıklar için 375, 2000 liranın üzerindeki aylıklar için ise 450 lira tutarında promosyon ödenmeye başlanmıştı.

Bu miktarların çok düşük olduğu o günlerde dile getirilmiş, ancak bankalar yüksek tutara yanaşmamıştı. Oysa, milletvekilleri maaşını ödeyen bankalardan yüksek miktarda promosyon alıyor. Tabii vekillerin aylıkları bol sıfırlı olunca promosyonları da bol sıfırlı oluyor.

Uzlaşmaya göre, emekli üç yıl boyunca maaşını aldığı bankayı değiştiremeyecek. Eğer, değiştirmek isterse aldığı promosyonu iade edecek.

SGK’nın 12 milyonu aşkın emekliye ödediği milyarlar tutarındaki para iştahlarını kabartmış olmalı ki, bankalar promosyon miktarını artırma, çeşitli hizmetler sunma vaadiyle emekliyi çekmeye çalışıyor. Kuşkusuz promosyon yarışından milyonlarca dar gelirli kazançlı çıkacak. Ancak, şimdi banka değiştirseler 2017 yılında aldıkları parayı geri ödemek zorundalar. Umarım, 2020 yılı başında başlayacak yeni kampanyada bankaların bugünkü vaatleri sürer, emekliye daha yüksek promosyon öderler.

Ha, bankalar bu yarışı emeklinin kara kaşı kara gözü için yapmıyor. Onların tek amacı, ödeme gününe dek şubelerine yatan emekli maaşını kullanarak para kazanmak. Yoksa çok da umurlarında değil dar gelirli kitle. Yine de promosyon ödenmesi emekli adına bir kazanım.

Aslında düşük aylığı ile ayakta durmaya çalışan milyonlarca emekliye ne sahip çıkan, ne de sorunları ile yeterince ilgilenen var. Gariban kitle unutuldu. Aylıklarına altı ayda bir yapılan enflasyon zammı ile satın alma güçlerini korumaya çalışıyor, yanına bile yaklaşamadıkları çarşı pazar fiyatları karşısında adeta yaşama mucizesi gösteriyor.

Temel gıda ürünlerindeki fiyat artışları dar gelirli kitleyi vuruyor. Ispanağın, pırasanın bile kilosu 6-7 lira. Hayat pahalılığını ensesinde en çok hisseden emekli. Aylıklarında göreceli iyileştirme yapılmayan, enflasyon zammına mahkum edilen milyonlarca sabit gelirlinin yıllardır dile getirdiği sorunlar hala bekliyor. Ancak seçimden seçime hatırlanıyor, sorunları o zaman gündeme geliyor.

Günümüzde emekli aylığı ile muhannete muhtaç olmadan geçinebilmek çok zor. Aylıklar oldukça düşük, temel gereksinimleri karşılamaktan çok uzak. Yılbaşında aylıklara yapılan yüzde 9.17’lik zam temel gıda ürünlerindeki fahiş fiyatlar karşısında eridi.

Enflasyon zammı yerine, seyyanen zam ve milli gelir artışından pay istiyorlar. Yine düşük aylıkların günün koşullarına uygun iyileştirilmesini, maaşlara eklenen ek ödeme miktarının yüzde 10’a çıkarılmasını, sağlık hizmetlerinden alınan katkı payı uygulamasına son verilmesini talep ediyorlar.

En önemli taleplerinden biri de AİHM’in reddettiği 2000 sonrası emekli olanları kapsayacak yeni intibak yasasının hayata geçirilmesi. Yasa ile aylıklarda 50 ile 335 lira arasında değişen tutarda artış olacak. En düşük aylığın 1000 lira olduğu dikkate alınırsa intibak ile gelecek zam onlara can suyu sağlayacak. Siyasi iktidarın söz vermesine karşın hala intibak yasasının çıkarılmaması emekliyi karamsarlığa itiyor.

İğneden ipliğe her şeye zam geldiği ortamda 1000 lira aylıkla nasıl geçinebilir bu insanlar? Doğrusu izaha muhtaç bir durum.

Bankaların emekliye promosyon yarışında olmaları sevindirirken, temel sorunlarının, taleplerinin karşılanmaması o denli üzüyor 12 milyonu aşkın kitleyi. Oysa emekli yıllarca emeği ile ter akıttı, çalıştı, vergisini düzenli ödedi bu ülke için. Şimdi bazı istekte bulunmakta haksız mı? Hayat pahalılığının giderek arttığı günümüzde düşük aylık alan emekli geçkin yaşına rağmen ek işte çalışmak zorunda kalıyor. Çalışmasın da ne yapsın?