Sahafların tozlu raflarında bulduğum, hassas yaprakları dokundukça kırılan bir dergiden söz edeceğim sizlere. Derginin adı “Lisenin Sesi”. Ordu Yeni Matbaa’da basılan ve bende ilk iki sayısı olan dergi 1955 yılına ait.
Nisan ayında çıkartılmaya başlanan derginin sahipliğini Mahmut Sıtkı Can yapıyor. Sıtkı Can o yıllarda Ordu Lisesi’nin müdür yardımcılığı görevini üstlenmiş, aynı zamanda da edebiyat öğretmeni. 1955 yılında 50 yaşında olan Sıtkı Can, Ordu’nun tarihine, kültürüne ve edebiyatına büyük katkılar sunan bir kişi olarak karşımıza çıkıyor.
Müezzinoğullarından Nuri Bey ile Mevlüde Hanım’ın çocukları olarak 1905 yılında Keçiköy’de dünyaya gelen Sıtkı Can’ın ortaokul yıllarında karşısına çıkan Türkçe öğretmeni Garipoğlu İsmail Hakkı, onun hayatının şekillenmesinde büyük etkide bulunmuştur. Yazılar yazan, gazete ve dergiler çıkartan eğitimci İsmail Hakkı’nın öğrencisi olan Sıtkı Can da öğretmen olduktan sonra hocasının yolundan gitmiş, tarih, folklor ve dilbilim çalışmaları yapmıştır.
Rize’de Halkevi edebiyat şubesi üyesi olan Sıtkı Can, yazmış olduğu şiirlerini Doğu’nun Sesi adlı kitapta toplamış, Rize Şairleri adlı araştırması 1940 yılında Ordu Halkevi’nce basılmıştır. 1936’da Ordu Ortaokulu’na Türkçe öğretmeni olarak atanan Sıtkı Can çalışmalarına Ordu’da devam etmiş, Ordu İlinde Çocuk ve İlgili İnanmalar, Ordulu Şair Fitnat, Ordulu Şair Tıflı, İmla Kurallarımız, Ordu İlinde 19 Mayıs Spor ve Gençlik Bayramı gibi eserlere imza atmıştır. Hazırlamış olduğu Ordu Şehrinin Tarihi ve Coğrafyası adlı eser ölümünden sonra Karlıbel Vakfı tarafından İbrahim Dizman editörlüğünde yayımlanmıştır.[1]
Hayatını, araştırma yaparak, eserler üreterek geçiren Sıtkı Can’ın müdür yardımcısı olduğu dönemde Ordu Lisesi tarafından “Lisenin Sesi” dergisi çıkartılmıştır. Dergide Sıtkı Can’ın yanında öğrencilerden Olcay Özgüven, Ünöz Baykan, Kemal Fettahoğlu, Cavidan Köksal da yazı ve şiirleriyle yer almışlardır.
Ordu Lisesi’nin müdürlüğünü bu yıllarda M.Can Akbulut yapmaktaydı. Can Akbulut lisenin kurucu müdürü olarak 1947’den 1956’ya kadar görev yapmıştı. Ordu Lisesi ilk olarak 17 Kasım 1947’de özel lise statüsünde kurulmuştu. Çünkü o yıllarda her ilde lise açılmasına bakanlık izin vermiyordu. Bugünkü 19 Eylül İlkokulu binasında özel lise olarak açılan Ordu Lisesi, 1949 yılında resmi hale getirilmiştir. İlk mezunlarını 1950 yılında vermeye başlayan Ordu Lisesi, bugün yerinde yeller esen Merkez İlköğretim Okulu binasında eğitime devam etmiş, mevcut yerine ise 1964 yılında taşınmıştır.[2]
Lisenin Sesi dergisinin ilk sayısında yer alan “Niçin Çıkıyoruz?” başlıklı yazıda “Bugüne değin çıkarılan duvar gazeteleri sınıf çapında oluyor, okul içinde kalıyor ve bu emekten yarına bir şey kalmıyor” diye yakınılıyor ve derginin çıkarılma amacı açıklanıyordu:
“Maksadımız öğrenci ve öğretmenlere bir yazı alanı açmak, gençlerin yetişme ve gelişmelerine, öğretmenlerin de topluluğa daha faydalı olmalarına yardım etmektir.”[3]
Derginin ilk sayısında Lyman Abbdot, Du Jouffroy, Lames Burnham, Emil Ludwig gibi yabancı yazarlardan çeviri metinler yer almıştır. Burada dikkat çeken konu ise bu çevirilerin Ordu Lisesi öğrencileri tarafından yapılmış olmasıdır.
Dergide Olcay Özgüven adlı lise öğrencisinin bir hatırasına yer verilmiştir. Olcay’ın 17 yaşında evlendirilen ablası üç ay kalmak için Çambaşı’na gitmiş, yola çıkmadan önce ana-babasına uğrayıp vedalaşmıştır. Veda ziyaretinde kardeşi Olcay’ı kucaklayıp dakikalarca bağrına basmış ve “gidip gelmemek var” diyerek Çambaşı yoluna koyulmuştur. Ancak kısa süre sonra yaylada hastalandığı haberi gelir. Annesi bir at tutarak Çambaşı’na gider. Birkaç gün sonra da ablanın menenjit hastalığından dolayı vefat ettiği haberi Ordu’ya ulaşır. Annesinin kollarında son nefesini verirken “Olcay’a iyi bakın” demiştir. Bu acıklı hatırayı akıcı bir üslupla anlatan Olcay Özgüven Ordu Lisesinden sonra Mülkiye’ye öğrenci olarak girmiştir.
Dergide lisenin bazı etkinliklerine değinilmiş, 8 Nisan 1955’te Halk Eğitim Merkezinde Ziya Gökalp’in doğum yıldönümü münasebetiyle bir program yapıldığı belirtilmiştir. Ayrıca 23 Nisan 1955 tarihinde Delikkaya köyünden bir kafilenin öğretmen Bekir Şenyuva başkanlığında liseyi ziyaret ettiği bilgisi de verilmiştir.
Lisenin Sesi dergisi Ordu gazetelerinde de haber konusu olmuş, dergide yayınlanan “Einstein Bir gün Şöyle Dedi: Hesaplarımda Yanılmışım” başlıklı çeviri, Temel Uzlu ile Şevket Akata’nın çıkarttıkları Ordu Postası gazetesinde yer almıştır. Lisenin Sesi’nde de Gazetelerden başlıklı bölümde Ordu gazetelerinden alıntılar yapılmaktaydı. Derginin basıldığı Yeni Matbaa, Ordu Postası gazetesinin basım yeriydi. Ordu Postası ise bu yıllarda Demokrat Parti ve Cumhuriyet Halk Partisi çekişmesinde açık biçimde tavrını muhalefetteki CHP’den yana göstermekteydi.
Lisenin Sesi yayınına kaç sayı devam edebildi, bilmiyorum. Ama ben sahafların tozlu raflarında bulup aldığım iki sayısını elime aldığımda çok heyecanlanmıştım. 1955 yılında Ordu’da oldukça başarılı bir okul dergisinin çıkartılmış olması önemlidir, diye düşünüyorum. 6 yapraklı 12 sayfalık Lisenin Sesi dergisinde yazı ve şiirleri yayınlanmış öğrenciler şimdi 80 yaşını geçmiş olmalı. Hayatta olanlara uzun ömürler diliyorum. Derginin çıkartılmasında büyük emeği olan ve 1958’de İstanbul’da vefat eden Mahmut Sıtkı Can’ı saygı ve rahmetle anıyorum.
Yorum yazarak Ordu Olay Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Ordu Olay Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Ordu Olay Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Ordu Olay Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Ordu Olay Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Ordu Olay Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Ordu Olay Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Ordu Olay Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.